Ngành thuế đang định hướng phân loại hộ kinh doanh (HKD) thành 4 nhóm theo doanh thu. Điều này không chỉ hứa hẹn sự minh bạch, công bằng hơn mà còn đặt ra nhiều yêu cầu mới cho các HKD.

Ngành Thuế sẽ “phân nhóm” HKD: Bỏ thuế khoán từ 2026, doanh nghiệp cần nắm rõ điều gì?

Theo Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân, quy định nộp thuế khoán với hộ, cá nhân kinh doanh sẽ chính thức bị bãi bỏ. Thay vào đó, các hộ, cá nhân kinh doanh sẽ chuyển đổi hoàn toàn sang hình thức tự kê khai, nộp thuế trên doanh thu thực tế.

Để chuẩn bị cho sự thay đổi lớn này, ngành thuế đang định hướng phân loại HKD thành 4 nhóm theo doanh thu. Điều này không chỉ hứa hẹn sự minh bạch, công bằng hơn mà còn đặt ra nhiều yêu cầu mới cho các hộ kinh doanh.

4 Nhóm HKD theo doanh thu – Phân loại mới, quản lý mới

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Hằng, Trưởng ban Chính sách, thuế quốc tế (Bộ tài chính), định hướng từ năm 2026, ngành thuế sẽ phân loại hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh thành 4 nhóm dựa trên doanh thu thực tế. Việc phân loại này nhằm cá thể hóa các giải pháp hỗ trợ và quản lý, phù hợp với quy mô và đặc thù hoạt động của từng hộ kinh doanh.

Nhóm 1: Doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm

• • Đây là ngưỡng doanh thu không chịu thuế theo quy định từ năm 2026.
  • Các HKD thuộc nhóm này được khuyến khích sử dụng hóa đơn điện tử (HĐĐT) sau khi bỏ thuế khoán.
  • Chỉ cần ghi chép thu chi đơn giản theo mẫu (phần mềm) của Bộ Tài chính.

Nhóm 2: Doanh thu từ 200 triệu đồng đến dưới 1 tỷ đồng/năm

• • Cũng được khuyến khích sử dụng HĐĐT.
  • Có lộ trình áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế hoặc HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền từ năm 2027 – 2028.
  • Tương tự nhóm 1, chỉ cần ghi chép thu chi đơn giản theo mẫu (phần mềm) của Bộ Tài chính.

Nhóm 3: Doanh thu từ 1 tỷ đến dưới 3 tỷ đồng/năm (nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng) và từ 1 tỷ đến dưới 10 tỷ đồng/năm (thương mại, dịch vụ)

• • Bắt buộc sử dụng HĐĐT có mã của cơ quan thuế hoặc HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền khi bán lẻ.
  • Thực hiện chế độ kế toán đơn giản nhằm giảm thiểu thủ tục, chi phí, thời gian và công sức tuân thủ quy định.

Nhóm 4: Doanh thu trên 10 tỷ đồng/năm

• • Thuộc diện bắt buộc sử dụng HĐĐT có mã của cơ quan thuế hoặc HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền khi bán lẻ.
  • Phải thực hiện đầy đủ các chế độ kế toán như ghi sổ kế toán (doanh thu, chi phí, quỹ tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, nghĩa vụ thuế).
  • Phải lập và lưu trữ hóa đơn chứng từ, phiếu thu, chi phát sinh trong kỳ.

Tự kê khai và cơ chế hậu kiểm: trách nhiệm tăng cao

Một trong những điểm cốt lõi của sự thay đổi này là việc HKD sẽ tự khai doanh thu. Cơ quan thuế sẽ thực hiện hậu kiểm dựa trên dữ liệu thu thập được. Điều này đồng nghĩa với việc trách nhiệm của HKD trong việc kê khai chính xác doanh thu tăng lên đáng kể. Các hộ vi phạm sẽ bị xử phạt và ấn định thuế theo quy định.

Kiến nghị sửa đổi pháp luật và hỗ trợ phát triển

• Để tạo điều kiện thuận lợi cho hộ, cá nhân kinh doanh phát triển, ngành thuế cũng sẽ kiến nghị sửa đổi một số quy định pháp luật liên quan:
• Tăng ngưỡng doanh thu không chịu thuế GTGT và TNCN: Dự kiến đề xuất tăng lên mức phù hợp hơn, khoảng 400 triệu đồng/năm.
• Sửa đổi tỷ lệ phần trăm thuế TNCN: Có thể theo hướng phân biệt theo quy mô doanh thu để đảm bảo sự công bằng và khuyến khích phát triển.
• Bỏ thuật ngữ “hộ kinh doanh”: Chỉ dùng “cá nhân kinh doanh”, lấy số định danh cá nhân của người đại diện làm mã số thuế, tạo sự liên thông, đồng bộ trong quản lý.

Chuyển đổi số và hỗ trợ công nghệ

• Việc xóa bỏ thuế khoán và chuyển đổi sang kê khai thuế là một phần trong lộ trình hiện đại hóa công tác quản lý thuế. Cơ quan quản lý xác định trọng tâm là đổi mới toàn diện công tác quản lý thuế, hỗ trợ hộ, cá nhân kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ tiếp cận chính sách, từ đó khuyến khích chuyển đổi mô hình hoạt động phù hợp.
• Đặc biệt, cơ quan thuế sẽ đồng hành với các đối tác công nghệ để cung cấp các giải pháp phần mềm kế toán, HĐĐT phù hợp, tối ưu, chi phí hợp lý, dễ sử dụng và thuận tiện triển khai cho HKD. Điều này sẽ giúp giảm gánh nặng hành chính và tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình chuyển đổi số cho khu vực kinh tế cá thể.

Tầm quan trọng của sự thay đổi

• Tính đến cuối năm 2024, Việt Nam có 3,6 triệu HKD được quản lý thuế, đóng góp đáng kể vào ngân sách nhà nước. Trong đó, gần 2 triệu hộ đang áp dụng thuế khoán. Mặc dù thuế khoán từng là giải pháp hỗ trợ phù hợp, nhưng hình thức này đã bộc lộ những hạn chế về tính minh bạch và chưa tạo động lực để các hộ kinh doanh phát triển quy mô. Nền kinh tế ngày càng phát triển đòi hỏi sự minh bạch, công bằng và hiện đại hóa trong quản lý thuế.
• Việc phân nhóm và chuyển đổi sang tự kê khai doanh thu là bước đi cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo công bằng giữa các đối tượng nộp thuế và thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực kinh tế cá thể.

Sự thay đổi trong chính sách thuế từ năm 2026 là một bước tiến quan trọng, đòi hỏi các HKD phải chủ động tìm hiểu và chuẩn bị để thích nghi. 

Nguồn:nld.com.vn

Xem thêm >>> 

Các tin khác

luatnguyen.vn

———

Ban truyền thông Luật Nguyễn