Kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2021 khi Luật Cư trú 2020 có hiệu lực thi hành, đã ấn định trước thời gian hết giá trị hiệu lực của sổ hộ khẩu giấy (SHK), sổ tạm trú giấy (STT). Như vậy đến ngày 01 tháng 01 năm 2023 sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy chính thức không còn giá trị sử dụng để xác nhận về cư trú.

Do đó, người dân có nhiều thắc mắc xoay quanh vấn đề này như: SHK, STT có bị thu hồi hay không, trường hợp nào bị thu hồi? Vì sao phải thu hồi? Nếu SHK, STT bị thu hồi thi lấy giấy tờ gì thay thế để xác nhận cư trú khi thực hiện các giao dịch dân sự, giao dịch hành chính …Bạn đọc tham khảo thêm qua bài viết:

Không có chủ trương thu hồi sổ hộ khẩu giấy

Trường hợp nào thì thu hồi SHK, STT giấy?

Dựa vào khoản 3 Điều 38 Luật Cư trú 2020, đối với những SHK, STT được cấp trước ngày 01 tháng 7 năm 2021, thì trong trường hợp công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong SHK, STT thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi SHK, STT đã cấp, thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong cơ sở dữ liệu về cư trú và không cấp mới, cấp lại SHK, STT.

Qua đó có thể thấy, SHK, STT sẽ không bị thu hồi đại trà, trường hợp SHK, STT được cấp trước ngày 01 tháng 7 năm 2021 tuy nhiên không thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú làm thay đổi thông tin thì sẽ vẫn có giá trị cho đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2022.

Vì sao phải thu hồi SHK, STT?

Đa số người dân đều rất lo ngại trước thông tin SHK, STT có thể bị thu hồi, bởi nhiều người muốn được giữ lại để xác nhận cư trú khi thực hiện các giao dich dân sự, giao dịch hành chính…, hoặc thậm chí giữ làm kỷ niêm.

Đặt ra câu hỏi, tại sao cần phải thu hổi SHK, STT?

Kể từ ngày Luật Cư trú 2020 chính thức có hiệu lực, cơ sở dữ liệu quốc gia chính thức được đưa vào hoạt động. Như vậy, từ ngày 01 tháng 7 năm 2021 khi công dân thực hiện các thủ tục về cư trú, lực lượng công an sẽ cập nhật vào cơ sở dữ liệu quốc gia. Những thay đổi về cư trú sẽ được điều chỉnh trên hệ thống thông tin điện tử chứ không điều chỉnh trên SHK, STT. Lúc này SHK, STT không còn giá trị nên buộc phải thu hồi lại theo quy đinh.

Chính vì chỉ được cập nhật trên hệ thống dữ liệu điện tử, nên thông tin về cư trú của người dân ở cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chính thức và thông tin về cư trú của người dân trên SHK, STT sẽ khác nhau. Việc thu hồi lại SHK, STT nhằm tránh để người dân mang SHK, STT không được cập nhật lại thông tin cư trú để thực hiện các giao dịch cần xác nhận cư trú, dẫn tới phát sinh nhiều vấn đề.

Như đề cập ở trên, SHK, STT sẽ không bị thu hồi đại trà, việc thu hồi SHK, STT chỉ được thực hiện nếu công dân có sự thay đổi thông tin cư trú trong sổ. Những ai không thực hiện thay đổi, bổ sung thông tin liên quan đến SHK giấy, sổ tạm trú giấy thì không bị thu hồi.

Bên cạnh đó, bắt đầu từ ngày 01 tháng 01 năm 2023, SHK, STT hết giá trị sử dụng, các giao dịch không còn sử dụng đến hai loại giấy tờ này nữa, thay vào đó là sử dụng thông tin trên hệ thống dữ liệu điện tử. Do đó, Công an sẽ không cần thiết phải thu hồi lại SHK, STT nữa, người dân hoàn toàn vẫn có quyền giữ lại.

Cách chứng minh nơi cư trú khi không còn sổ hộ khẩu giấy:

Hiện nay, nhiều người tỏ ra lo lắng, thắc mắc rằng nếu SHK giấy không còn giá trị, khi cần chứng minh thường trú để xin cho con đi học, làm hợp đồng điện, nước, công chứng nhà, đất phải làm thế nào.

Sử dụng số định danh cá nhân

Theo Bộ Công an, khi cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đi vào hoạt động và được kết nối, chia sẻ, khai thác sử dụng chung, công dân được sử dụng số định danh cá nhân để xác định thông tin nhân thân, thông tin về nơi cư trú; cơ quan nhà nước không được yêu cầu người dân phải nộp thêm giấy tờ xác nhận về cư trú khi thực hiện các thủ tục hành chính.

Xuất trình CCCD gắn chip điện tử để kiểm tra đối chiếu

Khi tham gia các giao dịch, công dân có thể xuất trình CCCD để cơ quan, tổ chức có liên quan kiểm tra, đối chiếu thông tin về nơi cư trú của công dân đã cung cấp với thông tin có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, không bắt buộc công dân phải xuất trình giấy tờ xác nhận về cư trú.

Tính đến nay, công an các địa phương đã thu thập và đồng bộ vào hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hơn 102 triệu phiếu dữ liệu dân cư; rà soát, “làm sạch” dữ liệu trên hệ thống phần mềm và củng cố hồ sơ sổ sách, tàng thư hồ sơ hộ khẩu được hơn 98 triệu nhân khẩu.

Sử dụng tài khoản định danh điện tử

Đồng thời, trên cơ sở dữ liệu dân cư được làm sạch, lực lượng chức năng tiến hành cấp đồng loạt số định danh cho công dân trên toàn quốc đang có trên hệ thống. Đây là cơ sở quan trọng để xác lập danh tính điện tử của công dân, góp phần thực hiện chuyển đổi số quốc gia.

Tuy nhiên, do đang ở giai đoạn “giao thời”, một số đơn vị vẫn yêu cầu xuất trình SHK, và cũng để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân, cơ quan công an sẽ cấp giấy xác nhận thông tin cư trú. Giấy này có giá trị trong vòng 30 ngày đối với trường hợp xác nhận thông tin về cư trú. Khi hết hạn, công dân có thể tiếp tục đến cơ quan công an hoặc thông qua cổng dịch vụ công quốc gia, cổng dịch vụ công Bộ Công an để xin cấp lại mà không phụ thuộc vào nơi thường trú.

Vì sao giấy xác nhận thông tin cư trú chỉ có thời hạn 30 ngày?

Hiện công an đang cấp giấy xác nhận thông tin cư trú cho người dân, thay thế cho SHK đã bị thu hồi. Nhiều người mong muốn kéo dài thời hạn của giấy này, thay vì chỉ có 30 ngày?

Về việc cấp giấy xác nhân thông tin cư trú cho người dân có thời hạn 30 ngày đã được tính toán và quy định rõ trong Luật Cư trú năm 2020. Thực tế, có người cả năm không thay đổi thông tin cư trú nhưng cũng có người trong một tháng đã có thể chuyển nơi thường trú, nếu không cập nhật kịp thời thì sẽ không chính xác.

——————

Ban truyền thông Luật Nguyễn